هرآنچه که باید راجع به اسهال خونی در کودکان بدانیم

انواع مدفوع خونی

مدفوع خونی معمولاً خون ریزی در دستگاه گوارش فوقانی( معده و روده کوچک) و یا دستگاه گوارش پائین( کولون، رکتوم و مقعد) است.

خون ریزی از دستگاه گوارش فوقانی معمولاً سبب ایجاد مدفوع رنگ سیاه و قیری میشود . در بسیاری از موارد، کودک همچنین ماده های قرمز یا سیاه رنگ مثل به تفاله ی قهوه را استفراغ میکند.

خون ریزی از دستگاه گوارش پائین معمولاً سبب ایجاد مدفوع پوشیده شده یا مخلوط با خون قرمز روشن میشود.
برخی غذاها و داروها همچنین میتوانند سبب ایجاد خون ریزی در مدفوع شوند.

با این حال، همیشه نمی توانید منبع یا نوع خون ریزی مقعدی را صرفا بر مبنای ظاهر مدفوع بدانید. مدفوع خونی میتواند چه بسا از دیگر اماکن ، من جمله خون ریزی بینی و گلو هم انتقال یابد . معاینه بالینی در اغلب موارد ضروری است.1
 

علائم اسهال خونی

بسته به بیماری یا علت پنهانی، اسهال خونی ممکن است با علائم دیگری نظیر موارد زیر همراه باشد:

درد یا گرفتگی شکم

تورم شکم یا نفخ

درد بدن

خستگی

بی‌اختیاری مدفوع

وجود مخاط یا غذای هضم نشده در مدفوع

تهوع

اشتهای ضعیف

خونریزی رکتال

درد در ناحیه رکتوم

نیاز فوری به دفع مدفوع

استفراغ

علائم جدی همراه اسهال که ممکن است نشان‌دهنده یک وضعیت مرگبار باشد:

تغییر در سطح هوشیاری

گیجی و سردرگمی

تنفس مشکل

سرگیجه

تب بالا (بالاتر از 101 درجه فارنهایت) (۳۸/۳ درجه سانتی‌گراد)

نبض سریع

سفت شدن شدید شکم

درد شدید شکم

استفراغ خون یا مواد سیاه

ضعف.3

علت های خونریزی رکتال روده یا اسهال خونی در کودکان

برخی از علت‌های شایع خونریزی رکتال روده در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است.
 

۱. شقاق یا شکاف مقعد

اسهال خونی در کودکان می‌تواند به دلیل شکاف یا پاره شدن مقعد دیده شود. بروز شکاف در ناحیه مقعد می‌تواند به دلیل سخت بودن دفع مدفوع یا یبوست‌های شدید رخ دهد. این موضوع بین نوزادان، کودکان و حتی بزرگسالان دیده می‌شود. از جمله علایم شقاق مقعد می‌توان به درد، صدای حرکت روده‌ها یا مشاهده خون قرمز روشن درون مدفوع اشاره کرد.
 

۲. عدم تحمل پروتئین سویا یا شیر

عدم تحمل پروتئین شیر یا سویا به عنوان کولیت یا آلرژی نیز شناخته می‌شود. فرمولاسیون خاص این مواد غذایی سبب بروز این حساسیت می‌شود. در صورتی که مادر از این مواد غذایی استفاده کند و به نوزاد شیر دهد نیز این حساسیت رخ می‌دهد. حساسیت به شیر در نوزادان معمولاً تا یک سالگی برطرف می‌شود.

از جمله علایم حساسیت به پروتئین شیر یا سویا می‌توان به اسهال خونی، استفراغ، تحریک پذیری، افزایش وزن مختصر و اگزما اشاره کرد. در صورتی که پزشک علت اسهال خونی نوزادان را عدم تحمل پروتئین سویا یا شیر گاو تشخیص دهد، برای مادر یک رژیم غذایی فاقد این مواد غذایی را در نظر می‌گیرد.
 

۳. بیماری التهاب روده

بیماری التهاب روده یک بیماری مزمن است که در آن دستگاه گوارش ملتهب می‌شود. این مشکل به دو صورت بیماری کرون و کولیت اولسراتیو دیده می‌شود. التهاب روده سبب بروز اسهال خونی، بی اشتهایی و کاهش وزن می‌شود. بررسی‌های انجام شده برای اسهال خونی در کودکان، نشان می‌دهد که التهاب روده کودکان نسبت به دیگر موارد کمتر شایع است.
 

۴. اسهال عفونی

اسهال عفونی یک نوع مسمومیت غذایی در کودکان است که از طریق ویروس، باکتری یا انگل رخ می‌دهد. این نوع اسهال می‌تواند سبب خونی شدن مدفوع در کودکان و بزرگسالان شود. اسهال عفونی ممکن است در اثر مصرف مواد غذایی و آب آلوده یا آنتی‌بیوتیک‌ها رخ دهد. از جمله علایم این بیماری می‌توان به شکم‌درد و تب اشاره کرد.
 

۵. پولیپ‌های روده

پولیپ‌های روده یکی از دلایل نادر اسهال خونی در کودکان هستند. این پولیپ‌ها درون روده رشد می‌کنند. پولیپ‌های روده معمولاً سرطانی نیستند؛ اما باید یک پزشک متخصص پلیپ‌ها را معاینه کند. در اغلب مواقع این پلیپ‌ها که دلیل خونریزی رکتوم روده هستند برداشته شوند. پولیپ‌های روده معمولاً در سن بین ۲ تا ۱۰ سالگی دیده می‌شوند. رشد پولیپ‌ها درون روده می‌تواند ارثی باشد.
 

۶. دیورتیکول مکل

دیورتیکول مکل یک بیماری مادرزادی است. این بیماری در روده کوچک دیده می‌شود و علت آن باقی ماندن بخش‌هایی از بند ناف است. این بافت‌ها ممکن است حاوی سلول‌هایی باشد که معمولاً در معده دیده می‌شود و سبب ایجاد زخم در روده کوچک و قسمت دیورتیکول شود.

این زخم‌ها خونریزی روده را در پی خواهد داشت.  خونریزی در تمام افراد می‌تواند مشاهده شود، اما اغلب در بین کودکان شایع است. دیورتیکول مکل گاهی اوقات می‌تواند خونریزی شدیدی در پی داشته باشد و فرد مبتلا نیاز به دریافت خدمات درمانی فوری پیدا کند.
 

۷. انسداد روده

انسداد روده دلیل دیگر اسهال خونی در کودکان است. انسداد روده می‌تواند به صورت بیماری هیرشپرونگ بروز کند. این بیماری می‌تواند منجر به بی‌حالی کودک شود. از جمله علایم این بیماری می‌توان به مشاهده خون در مدفوع، بی‌حالی کودک، شکم درد و ... اشاره کرد. موقع مشاهده این علایم حتماً باید فرزندتان را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی ببرید تا معاینه شود.
 

۸. ناهنجاری‌های عروق خونی روده

ناهنجاری‌های عروق خونی روده و بروز مشکل در لخته شدن خون از جمله عوامل تأثیرگذار در اسهال خونی شدید هستند. کبودی پوست و التهاب پوست علایم این بیماری هستند. با مشاهده خون در مدفوع، کبودی پوست و در کودکان ... باید به پزشک معالج کنید.2

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید

اسهال خونی همیشه جدی نیست، ولی گاهی نشان‌دهنده‌ی مشکل مهمی است، به‌ویژه اگر قرمزی مدفوع ناشی از وجود خون در آن باشد. اگر دچار اسهال خونی شدید و علائم زیر را نیز مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

خستگی؛

سرگیجه؛

ناراحتی‌های گوارشی؛

مشکل در تنفس؛

گم‌سویی یا گم کردن جهت (disorientation)؛

غش کردن و بی‌حالی؛

تب بالاتر از ۳۸ درجه‌؛

درد شدید معده؛

استفراغ خون یا تکه‌های سیاه.4
 

راه های درمان خون در مدفوع کودکان

درمان مدفوعی خونی کودک به دلیل بیماری وابسته‌گی زیادی د ارد و پزشک پس از تشخیص علت پیدایش این عوارض درمانهای لازم را به شمار ارائه خواهد کرد ولی درصورتی که علل خون یا مخاط در مدفوع بچه شما جدّی نیست و درصورتی که بچه در غیر این مورد سالم باشد چند اقدام است که میتوانید برای جلوگیری از خون ریزی بیش تر انجام دهید.

درصورتی که این مورد خون ریزی مربوط به رژیم غذایی باشد، ساده ترین راه این است که رژیم غذایی بچه را تغییر دهید. شیر اکثر مقصر است، بدین ترتیب شیر گاو و دیگر محصولات لبنی را از رژیم غذایی کودک و یا رژیم غذایی مادر( درصورتی که کودک تنها با شیر مادر تغذیه میشود ) حذف کنید. درصورتی که کودک از شیر خشک تغذیه شود، میتوانید تلاش کنید آن را تغییر دهید.

رایج ترین علل کولیت در نوزادان جوان( که گاهی وقت ها به خون یا مخاط در مدفوع منجر میشود ) آلرژی غذایی است. دادن شیر مادر به کودک و نه اصلاً چیز دیگری برای شش ماه نخست بهترین راه برای کاهش خطر ابتلا به کولیت است.

موقع معرفی هر غذای تازه به کودک خود مدام مراقب باشید. در چند مرتبه نخست اندازه اندکی به بچه بدهید و علایم آلرژی یا عکس العمل به مواد غذایی مثل استفراغ یا بیماری اسهال را بررسی کنید.

درصورتی که خون ریزی ناشی از شکاف های مقعدی باشد بیانگر یبوست است. افزایش استفاده آب( یا درصورتی که کودک با شیر خشک تغذیه میشود ، نسبت آب به شیر را افزایش دهید) و تهیه آلو خشک، آبلیمو یا آبمیوه به رفع یبوست کمک میکند . غذاها مثل اسفناج، بروکلی، گلابی و غلات با فیبر بالا میتوانند به نرم کردن روده ها کمک کنند.

درصورتی که مدفوع خونی به دلیل استفاده بیش ازحد شیر در موقع تغذیه با شیر مادر باشد، باید اندازه استفاده را کنترل کنید.1

پینوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.setare.com
3.www.drdr.ir
4.www.chetor.com